Het programma Ruimte en wonen bestaat uit drie onderdelen:

1. Ruimtelijke ordening;
2. Wonen en bouwen;
3. Grondexploitaties, met uitzondering van bedrijventerreinen.

Met de uitwerking van deze onderdelen willen we van Pijnacker-Nootdorp een herkenbare en aantrekkelijke gemeente maken. Een gemeente waar inwoners prettig wonen en kunnen blijven wonen.
Waar ondernemers hun bedrijf kunnen (blijven) hebben. En waar bezoekers graag willen komen.

Met dit programma willen we bereiken dat woningzoekenden hier kunnen en willen wonen en inwoners een lokale wooncarrière kunnen doorlopen. Dit vraagt dat er genoeg woningen zijn in alle prijsklassen.
Daar hoort een aantrekkelijke woonomgeving bij waar onze inwoners, van jong tot oud, prettig en veilig kunnen wonen en verblijven. In het Hoofdlijnenakkoord 2018-2022 staat dat daarvoor de doorstroming op de woningmarkt beter moet worden en dat het woningaanbod moet worden uitgebreid, met name voor ouderen en jongeren.

Ruimte en wonen in de regio

Onze gemeente werkt aan een sterke positie in de regio. Dat doen we vanuit onze eigen visie en aan de hand van een regionale netwerkstrategie. Ten opzichte van de regio beschikken wij over onderscheidende kwaliteiten in de vorm van ons woonmilieu, ons groene buitengebied en de glastuinbouw. Onze inzet in de regio is het behouden en versterken van deze kwaliteiten. Met dit programma leveren wij een bijdrage aan de agglomeratiekracht en het vestigingsklimaat. Pijnacker-Nootdorp is een landelijke, groene gemeente in verbinding met de grote steden om ons heen. Een gemeente met kwaliteiten en (woon)milieus die in de stad niet te vinden zijn. Die zijn van waarde voor alle inwoners van de hele regio.
In 2020 zijn we verder gegaan met het opstellen van een Omgevingsvisie. Hiermee laten we, onder andere, zien in welke mate onze gemeente een bijdrage kan leveren aan de groei van de woningvoorraad in Nederland en meer in het bijzonder in de metropoolregio Den Haag – Rotterdam. De plannen van de ons omringende gemeenten voor woningbouw, infrastructuur en bedrijventerreinen, hebben directe en indirecte gevolgen voor de toekomst van onze gemeente. Door onze positie in de regio te versterken, willen we de kansen die hierdoor ontstaan benutten en eventuele bedreigingen tijdig signaleren en beïnvloeden.

Onze ambities op het gebied van energietransitie worden steeds duidelijker. We streven naar energieneutraliteit. Dit betekent dat er dan alleen nog duurzame energie uit hernieuwbare bronnen en regionale restwarmte wordt gebruikt. Het concept van de energiemix laat zien op welke wijze dit in onze gemeente vorm kan krijgen en maakt duidelijk dat de ruimtelijke opgave groot is.
In onze Omgevingsvisie maken we daarom keuzes over de ruimte die we hebben en maken voor energietranstitie. De energietranstitie moeten we samen met andere overheden vormgeven.
Hierdoor werken we aan een regionale warmte-infrastructuur voor de glastuinbouw voor het hele gebied en aan Regionale Energie Strategie, waarin we aangeven hoe de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) in 2050 energieneutraal kan zijn. Meer hierover in programma 8.

Kenmerken en waardering van drie kernen met een hoge woonkwaliteit

We willen dat Pijnacker-Nootdorp een herkenbare en aantrekkelijke gemeente blijft, die haar inwoners in drie woonkernen een hoge woonkwaliteit biedt. Onze inwoners waarderen hun woonomgeving. Dit willen we zo houden en waar mogelijk verbeteren. In onze gemeente woon je in een groene omgeving en in kernen die elk een eigen karakter hebben.
In het Hoofdlijnenakkoord 2018-2022 geven we aan dat we onze gemeente nog meer eigen karakter willen geven. Daarvoor bouwen we voort op de karakteristieke kenmerken van de verschillende kernen.
Ruimtelijk verschillen de kernen door onder andere de historische kenmerken en het groeipatroon. Ook ligt iedere kern anders ten opzichte van het openbaar vervoer en de snelweg. Hierdoor zijn de verbindingen gevarieerd en heeft elke kern een andere samenhang met de steden eromheen. Tot slot is de opbouw van de woningvoorraad in iedere kern anders. Daarmee vullen ze elkaar aan.

Er zijn verschillende factoren die maken dat toekomstige inwoners zich in Pijnacker-Nootdorp kunnen en willen vestigen en dat onze huidige inwoners hier kunnen en willen blijven wonen.
De eerste factor is de ruimtelijke kwaliteit. Zowel nieuwe als bestaande inwoners willen graag wonen in een omgeving met een hoge woonkwaliteit. In 2021 wordt de Leefbaarheidsmonitor opnieuwe uitgevoerd.
De waardering van inwoners voor de fysieke woonomgeving wordt dan wederom gemeten. Ons streven is om de huidige 7,8 te behouden en waar mogelijk verbeteren.
De tweede factor die bepaalt of iemand in Pijnacker-Nootdorp wil komen wonen of wil blijven wonen is de beschikbaarheid van een passende woning. Hieronder vindt u terug wat we in 2020 hebben gedaan en welke resultaten dat heeft gehad voor het beoogde effect.

Ruimtelijke kwaliteit

De bestemmingsplannen geven de kaders voor de ontwikkelingsmogelijkheden en daarmee ook het behoud en de ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit. In 2020 zijn er overeenkomstig de jaarplanning bestemmingsplannen, diverse bestemmingsplannen aan de raad aangeboden in de vorm van voorontwerpen, ontwerpen en vast te stellen bestemmingsplannen. Concrete voorbeelden zijn de bestemmingsplannen voor De Scheg en Ruyven-Zuidpolder. De Scheg maakt de realisatie van nieuwe woningen mogelijk, wat bijdraagt aan de kansen voor nieuwe en bestaande inwoners om een lokale wooncarrière te doorlopen. Het bestemmingsplan Ruyven-Zuidpolder gaat over het groene gebied rondom Oude Leede en is meer gericht op het behouden en versterken van de bijzondere kwaliteiten van dit gebied.

Een aantrekkelijke woonomgeving met een hoge ruimtelijke kwaliteit realiseren we als gemeente niet alleen, maar samen met inwoners en ondernemers. We nodigen hen actief uit bij bijvoorbeeld visieverkenningen en bestemmingsplannen. Zo is in 2020 de participatie rondom de kleinschalige woningbouwlocaties aan de Kerkweg en Korteweg anders aangepakt. Met deze nieuwe manieren van werken willen we stimuleren dat inwoners zich nog meer mede-eigenaar voelen van hun eigen omgeving. We vragen om samen te investeren in behoud en verbetering van de ruimtelijke kwaliteit.

In 2020 hebben we verder gewerkt aan het opstellen van een Omgevingsvisie, waarin we de visie op de fysieke leefomgeving voor de lange termijn, tot 2050, vastleggen. De ruimtelijke kwaliteit van de gemeente maakt deel uit van deze visie. Het proces verloopt volgens de begin 2019 door de raad vastgestelde startnotitie. De raad heeft in 2020 het boekje De Vloer vastgesteld. Hierin zijn integrale toekomstperspectieven met samenhangende keuzes richting 2050 gemaakt. Bovendien is De Vloer de basis geweest voor het gesprek met de samenleving. Dit gesprek met de samenleving heeft in oktober en november 2020 plaatsgevonden. Middels het Panorama hebben we veel inwoners bereikt en informatie opgehaald. In de themasessies met stakeholers vonden boeiende gesprekken plaats, die eveneens informatie en inspiratie hebben opgeleverd voor het ontwerp van de Omgevingsvisie.
Het participatieverslag (De Muren) is begin 2021 gepresenteerd aan de raad toegezonden. Overeenkomstig het in 2019 opgestelde Programmaplan Omgevingswet werken we aan de implementatie van deze nieuwe wet. De werkingsduur van het Programmaplan is verlengd naar 2022, omdat de invoeringsdatum van de Omgevingswet is verschoven naar 1 januari 2022.

Lokale wooncarrière

Onze inzet is erop gericht dat we voldoende woningen beschikbaar hebben voor alle doelgroepen en in alle prijsklassen. De aanhoudende krapte op de woningmarkt maakt dat deze ambitie niet gemakkelijk te realiseren is. Zo blijft de wachttijd voor een sociale huurwoning in Pijnacker-Nootdorp significant hoger dan voor een sociale huurwoning in de regio Haaglanden. In 2020 heeft de raad een brede Woonvisie vastgesteld. Op basis hiervan werken we de komende 10 jaar aan, onder andere, het vergroten van de beschikbaarheid van passende woningen.

De behoefte aan woningen hangt samen met de demografische druk, die bestaat uit de verhouding tussen de som van het aantal personen van 0-15 jaar en 65 jaar of ouder enerzijds en de personen in de ‘productieve leeftijdsgroep’ van 16-64 jaar anderzijds. Landelijk neemt de demografische druk toe door de combinatie van vergrijzing en een afnemend aantal geboortes. In Pijnacker-Nootdorp doet deze trend zich ook voor, maar minder sterk dan het landelijk gemiddelde. Zichtbaar is dat in Pijnacker-Nootdorp de groene druk (0-15 jaar) relatief hoog is ten opzichte van het landelijk gemiddelde en de grijze druk (65 jaar en ouder) relatief laag. De ontwikkelingen in de groene en grijze druk hebben mede geleid tot het benoemen van doelgroepen waarvoor woningen moeten worden gebouwd.

In 2020 zijn prestatieafspraken gemaakt met verschillende woningcorporaties die in onze gemeente actief zijn. Onze inzet om de woningen van Vestia te behouden voor de sociale sector, heeft eind 2020 tot een positief resultaat geleid. Woningbouwcorporatie Staedion heeft het bezit van Vestia overgenomen. Daarmee is een jarenlange inzet afgerond, hebben de huurders van de woningen duidelijkheid gekregen en blijft de sociale voorraad in met name Nootdorp behouden.

Woningbouw helpt mee aan meer evenwicht op de woningmarkt. De geplande groei, zoals verwoord in de ruimtelijke structuurvisie ‘Ruimte maken, Ruimte laten’ (2014) wordt afgemaakt. De wijken Keijzershof en AckersWoude worden nu gebouwd. Onze woningvoorraad groeit, zoals ook te zien is in de onderstaande tabel.

De realisatie van Park van Buijsen (Keijzershof) is in volle gang. De 208 woningen in fase één tot en met vier zijn bijna allemaal verkocht. Ook de vrije kavels zijn inmiddels vrijwel geheel verkocht. De grond voor de laatste fase van dit deelgebied, waarop 24 appartementen worden gerealiseerd, wordt begin 2021 verkocht. In AckersWoude zijn in 2020 verschillende delen van Landrijk in verkoop gegaan en hebben mensen hun woningen in deze nieuwe wijk kunnen betrekken. Er worden ook woningen gebouwd op locaties in de bestaande woonkernen. Een goed voorbeeld daarvan zijn de circa 120 woningen aan het Gildehof in Nootdorp. De woningen uit de eerste fase zijn inmiddels al bewoond en verwacht wordt dat de laatste woningen begin 2021 zullen worden opgeleverd. Tegelijk bereiden we twee nieuwe wijken voor. Tuindershof, inclusief het Tuindersgebied dat eerder een deel was van Keijzershof, met ongeveer 600 woningen. En De Scheg met ongeveer 300 woningen. De verkoop en bouw van de eerste woningen in Tuindershof is in 2020 gestart. Het bestemmingsplan voor De Scheg is in 2020 vastgesteld. De start van de verkoop van de eerste woningen in De Scheg wordt verwacht in 2021.