Het programma Economie en glastuinbouw bestaat uit vier onderdelen:

1. Economische ontwikkeling;
2. Economische promotie (waaronder citymarketing);
3. Fysieke bedrijfsinfrastructuur inclusief grondexploitaties van bedrijventerreinen;
4. Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen.

We willen het ondernemers- en vestigingsklimaat stimuleren door:

• dienstverlening te bieden die aansluit op de behoefte van ondernemers;
• te investeren in de fysieke ruimte;
• en ruimtelijke plannen waar mogelijk flexibel in te richten (zie programma 1).

Bedrijvigheid en werkgelegenheid zijn voorwaarden voor een goed functionerende samenleving, waarin iedereen meedoet. Ondernemers spelen een belangrijke rol mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op weg te helpen naar werk. Als gemeente spelen we daarom in op regionale economische ontwikkelingen en trends. Dat zijn onder meer de groei van het aantal inwoners, de verstedelijkingsopgave en de economische transitie (digitalisering, robotisering, 3D-printing, circulaire- en deeleconomie).
Deze ontwikkelingen hebben invloed op de lokale en regionale bedrijvigheid en werkgelegenheid.

Vanuit de economische visie richten we ons op 'ruimte voor duurzaam en nieuwe ondernemerschap'.

In 2025 willen we een gemeente zijn met:

1. Een duurzaam en toekomstgericht ondernemersklimaat.
2. Ruimte voor ondernemers om in te spelen op economische trends en ontwikkelingen.
3. Behouden van het groene en dorpse karakter als een van de drijvende vestigingsvoorwaarden, voor bestaande en nieuwe ondernemers.
4. Een ondernemersklimaat en een gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers die door ondernemers gewaardeerd worden met minimaal een 7,0.

We leggen daarom de focus op een gemeente:

• Waar duurzaam en circulair ondernemen vanzelfsprekend is;
• Met vitale bruisende centra, sociale ontmoetingsplekken voor winkelen, boodschappen, beleving en ondernemen;
• Met een modern en efficiënt tuinbouwcluster;
• Waar de werkgelegenheid zich via optimale benutting van bestaande werklocaties en herstructureringsmogelijkheden zich vooral 'kwalitatief 'ontwikkelt.

Vanuit onze positie in onder andere de Greenport West Holland, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Strategische Samenwerking Middengebied en Businesspark Haaglanden, investeren we in regionale samenwerking en benutten we kansen die bijdragen aan zowel het regionale als het lokale ondernemers- en vestigingsklimaat. De regio­nale bekendheid van onze gemeente als aantrekkelijke woon- en werkgemeente wordt vergroot, door toepassing van het citymarketingconcept 'Natuurlijk Pijnacker-Nootdorp'.

Lokaal en regionaal is er een aanhoudende vraag naar nieuwe fysieke ruimte voor bedrijvigheid, wonen en glastuinbouw. De beschikbare fysieke ruimte moeten we daarom zo efficiënt mogelijk gebruiken. Dat vraagt om ruimtelijke keuzes. Deze keuzes worden gemaakt in de omgevingsvisie en hebben invloed op hoe de lokale economie zich in de toekomst kan gaan ontwikkelen.

Het jaar 2020 heeft economisch gezien, voor het overgrote deel in het teken gestaan van de coronacrisis.
Er is prioriteit gelegd bij het faciliteren en ondersteunen van ondernemers en economie, zowel lokaal als regionaal. Waarbij zoveel mogelijk inzet is geweest om de ambities in dit programma te realiseren.

In 2020 is het aantal absolute aantal banen gestegen met ongeveer 600 (bron: werkgelegenheidsregister Haaglanden), wat een stijging inhoud van bijna 0,3 procent. Ook het aandeel ZZP’ers lijkt opnieuw gestegen. In 2018 was dit nog 19,3%. De schatting voor 2019 is dat het aandeel ZZP'ers ten opzichte van het totaal aantal banen uitkomt op 19,6% (bron: waarstaatjegemeente.nl).

De tabel hieronder laat de verhouding zien tussen werken en wonen. De index varieert tussen 0 (alleen wonen) en 100 (alleen werken). Onze gemeente is een forensengemeente. Daardoor is deze verhouding bij ons lager dan het landelijk gemiddelde. De verhouding wonen-werken is in 2019 ten opzicht van 2018 gestegen met 0,6%. Het aandeel werken is daarmee gegroeid.

De tabel hieronder laat zien dat in 2019 het aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-65 in onze gemeente iets is gestegen. In 2018 waren 461,7 banen per 1.000 inwoners. In 2019 is dit gestegen naar 473,5 banen per 1.000 inwoners.

In 2020 is de actieagenda Economische Visie vastgesteld en is gestart met de uitvoering daarvan.
De activiteiten richten zich op een stimulerend, innoverend en duurzaam ondernemers- en vestigingsklimaat. Er is geïnvesteerd in professionele dienstverlening aan ondernemers, ruimtelijke regels die uitnodigen tot initiatief en ondernemen (uitnodigende regels), bestemmingsplannen en een goede economische (infra)structuur. Door in deze randvoorwaarden te investeren, stimuleren we economische groei en werkgelegenheid.

Regionale structuurversterking

In onze economische ontwikkeling zijn we afhankelijk van en anticiperen we op de ontwikkelingen en trends in de regio. In 2020 heeft de gemeente Pijnacker-Nootdorp geparticipeerd in verschillende regionale ontwikkelingen. Wanneer het gaat om het cluster glastuinbouw, is er gewerkt aan de economische structuurversterking van het glastuinbouwgebied Oostland met de gemeenten Zuidplas, Waddinxveen, Lansingerland en de Provincie Zuid-Holland.

Binnen de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, is het afgelopen jaar de focus gelegd op het bestrijden van de coronacris, de groeiagenda Zuid-Holland, werklocaties, transformatie van bedrijventerreinen, digitale conneciviteit en 5G, economische vernieuwing en vrijetijdseconomie.

Binnen de subregio Haaglanden wordt al geruime tijd samengewerkt in stichting Businesspark Haaglanden. De ambitie is het versterken van de regionale samenwerking tussen de deelnemende gemeenten op het gebied van bedrijfshuisvesting ten behoeve van het behouden en vestigen van bedrijven en daarmee de werkgelegenheid in de Haagse regio.

Door inzet van proactief accountmanagement onderhouden we contact met ondernemers op bestaande bedrijventerreinen en faciliteren we individuele en gezamenlijke ondernemersinitiatieven. Dit versterkt het ondernemers- en vestigingsklimaat. Zo zijn er nieuwe overeenkomsten gesloten voor de bedrijventerreinen Heron en Boezem-Oost. Het resterend aantal uitgeefbare m2 is verder afgenomen.

In 2019 is vanuit de samenwerking Businesspark Haaglanden ingezet op het aantrekken van nieuwe bedrijven voor Heron en Boezem-Oost en de rest van de regio. Het totaal aantal vestigingen van bedrijven is in 2020 gestegen van 4.370 (2019) naar 4.599 (2020) (bron: werkgelegenheidsregister Haaglanden).

De tabel hierboven laat zien dat het aantal bedrijfsvestigingen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-65 jaar, is gestegen. De werkloosheid is in 2019 verder gedaald van 2,8% naar 2,6%. (Bron: CBS).

Een goed ondernemers- en vestigingsklimaat is een randvoorwaarde voor bedrijven om zich te vestigen en binnen onze gemeentegrenzen te blijven. Het Ondernemersfonds Pijnacker-Nootdorp (OFPN) wordt gefaciliteerd door de gemeente (met het innen van belasting en verstrekken van subsidie aan het OFPN). Het OFPN kan collectieve ondernemersprojecten financieren, die een impuls geven aan het economische klimaat.

Pijnacker-Nootdorp is de derde grootste glastuinbouwgemeente in de Greenport West-Holland. In 2020 is het netto areaal gegroeid met 15 hectare. Het totale netto glastuinbouwareaal in Pijnacker-Nootdorp is 454 hectare.
Pijnacker-Nootdorp is een vooruitstrevende gemeente waarop verschillende plekken geothermie wordt toegepast in de verduurzaming van kassen, voorzieningen en de gebouwde omgeving. Deze gemeente is binnen de Greenport West-Holland (GPWH) bestuurlijk ambassadeur op het thema ‘duurzame energie’.

In 2020 is de Zijdeweg (Pijnacker-Oost) opgeleverd en in gebruikgenomen. Met deze nieuwe ontsluiting, samen met de in 2019 opgeleverde Komkommerweg (Pijnacker-West) en doortrekking van de Hoogseweg (Pijnacker-Oost), is de ontsluiting en de bereikbaarheid van de glastuinbouw gebieden vergroot en de economische potentie ervan versterkt.

In 2020 is het 'Werkboek Oostland' in de deelnemende gemeenten door de colleges van burgemeester en wethouders vastgesteld. Het werkboek bevat de kansen voor het Glastuinbouw gebied Oostland en een thematische inventarisatie. Door de coronapandemie hebben veel glastuinbouwbedrijven tijdens de eerste lockdown veel verlies geleden en hebben veel ondernemers hun producten moeten vernietigen.
Vanuit de gemeente, het Rijk, de Greenport West Holland, Tuinbouw Nederland en de Provincie, is de sector zo goed mogelijk gefaciliteerd en ondersteund om financieel gezond te blijven. Vanuit het Rijk werd een steunfonds voor de glastuinbouw beschikbaar gesteld. Het werkboek is nu nader uitgewerkt in thema's waar in 2021 projecten op worden voorbereid.

Verder is in 2020 nader zicht ontstaan op het vraagstuk van huisvesting arbeidsmigranten in de glastuinbouwsector. Er wordt gestreefd naar een bestuursopdracht in het eerste kwartaal van 2021.

In 2020 heeft de gemeente Pijnacker-Nootdorp de samenwerking met de Greenport West Holland op de thema's innovatie en energie verlengd. Zo zijn het innovatiepact en het energieakkoord verlengd.
Pijnacker-Nootdorp maakt onderdeel uit van de WarmteSamenwerking Oostland (WSO). De WSO is een samenwerking van de overheden in het Oostland, stakeholders in de warmteketen (tuinders, Eneco, Uniper, Agro-Energy, Gasunie), de Provincie en het Rijk.

De gemeente is samen met de WSO in gesprek met de Gasunie, Provincie en het Rijk om te komen tot een gezamenlijk beeld van de benodigde warmte-infrastructuur en de fasering van de uitrol. in 2020 heeft de gemeente een rijksbijdrage gekregen voor het aardgasvrij maken van Klapwijk en faciliteert zij de aardwarmtebron in Noukoop en Kleijhoogt.

In 2020 is de samenwerking binnen de Stichting Businesspark Haaglanden (BPH) versterkt met de toetreding van drie nieuwe gemeenten, namelijk de gemeenten Delft, Zoetermeer en Leidschendam-Voorburg.

BPH focust zich op het behoud en versterken van de werkgelegenheid in de regio, door het thema werken een gelijkwaardige plek te geven in de complexe verstedelijkingsopgave, in relatie tot meervoudige ruimteclaims. Wanneer gemeenten kiezen om van een bestemming 'bedrijven', 'wonen' te maken, kan worden gekeken of deze bedrijven in de Haagse regio gevestigd kunnen blijven, zodat dat dit niet ten koste gaat van de werkgelegenheid.

In 2020 is ook het jaarplan van de stichting vastgesteld. BPH maakt zich in 2021 sterk om het thema werken een gelijkwaardige plek te geven in de complexe verstedelijkingsopgave, in relatie tot meervoudige ruimteclaims.

Vanuit de Actieagenda Economisch Visie is in 2020 ingezet op het versterken van de huidige werklocaties (kwaliteit en efficiënt ruimtegebruik) en niet op het realiseren van nieuwe bedrijventerreinen.
Er is een startnotitie bedrijventerreinenstrategie in voorbereiding, die de focust legt op toekomstbestendige en vitale bedrijventerreinen.

In 2020 zijn nieuwe bedrijfsgronden op Heron en Boezem-Oost uitgegeven aan nieuwe innovatieve, duurzame en soms internationale ondernemers en bedrijven. Hiermee is een bijdrage geleverd aan de groei van zowel de lokale als de regionale werkgelegenheid en economie.

In 2020 is in nauwe samenwerking met het bestuur van bedrijvenpark De Boezem parkmanagement tot stand gekomen. Deze gezamenlijke investering heeft geleid tot betrokkenheid onder ondernemers.
Het parkmanagement heeft tot doel de samenwerking te versterken, de organisatiegraad te verhogen en een basis te creëren voor herstructurering.

Het jaar 2020 heeft voor de winkelcentra vooral in het teken gestaan van de gevolgen van de coronapandemie. De lockdowns, de RIVM-maatregelen en het daarmee samenhangende veranderde consumentengedrag, maken dat de retail- (niet-essentiële winkels) en horecaondernemers in zeer zwaar weer verkeren.

De winkeliers en ondernemersverenigingen hebben, samen met vastgoedeigenaren en gemeente, geïnvesteerd in posters en andere signing om bezoekers te wijzen op looproutes en de RIVM-maatregelen. De gemeente heeft de winkelcentra het afgelopen jaar zo goed mogelijk gefaciliteerd en ondersteund. Daarnaast is in 2020 de herinrichting van het Raadhuisplein gestart.

Digitalisering winkelcentra

De coronacrisis dwong ondernemers versneld stappen te zetten in de digitalisering van de economie.
Smart Distribution/Buy Local en het ontstaan van online platforms zijn hierbij belangrijke ontwikkelingen. Kleinere winkelcentra zoals Parade Nootdorp en Pijnacker Centrum hebben hulp en ondersteuning nodig om zich hierin te kunnen ontwikkelen. In maart 2020 is daarom het Hypelab in de Parade gestart en in november ook in Pijnacker Centrum. Dit project heeft geleidt tot de lancering van twee winkelcentra-apps. De lockdown die in december 2020 is ingegaan, heeft ervoor gezorgd dat de doorontwikkeling van de app is gestagneerd. Met de winkelcentra wordt gekeken hoe dit na de lockdown weer opgepakt kan worden.

Koop lokaal

Om de lokale ondernemers te ondersteunen tijdens deze coronapandemie, heeft de gemeente verschillende communicatie- en promotieacties uitgevoerd. Dit met het doel inwoners te inspireren om hun lokale ondernemers te blijven supporten in tijden van crisis.

Uitbreiding terrassen

Na de eerste lockdown heeft de gemeente horecaondernemers met bestaande terrassen ondersteund, door de gewenste uitbreiding van de terrassen te faciliteren. Zo konden deze ondernemers, wanneer zij weer open mochten, de anderhalve meter maatregel goed toepassen en zoveel mogelijk hun huidige aantal tafels behouden.

Verder zijn de winkelcentra gefaciliteerd met dranghenken om bezoekersstromen goed te managen.
Voor alle ondernemers is de mogelijkheid gecreëerd uitstel van betaling aan te vragen voor de gemeentelijke belastingen. Daarnaast hebben we gezorgd voor een up-to-date overzicht van alle maatregelen en ondersteuningsmogelijkheden via onze website en voor periodieke communicatie.
In de Parade Nootdorp heef de gemeente tijdens de feestdagen zogenaamde cityhosts mede mogelijk gemaakt, om de grote toestroom van consumenten voor de essentiële winkels te reguleren.

Week van de ondernemer

In de week van de ondernemer (16 t/m 20 november) heeft de gemeente verschillende activiteiten georganiseerd, omdat de ondernemersprijs vanwege de coronapandemie niet kon plaatsvinden.
Zo zijn er bezoeken gebracht aan alle ondernemersverenigingen om hen een hart onder de riem te steken. Daarnaast zijn er twee webinars georganiseerd; één voor de horeca- en retailondernemers en één voor ZZP'ers. De focus van de webinars lag op ´het ondernemen tijdens de crisis'.

Grootste gehaakte kerstboom

In dit coronajaar waren er ook kleine lichtpuntjes. De lokale wolwinkel heeft de groots gehaakte kerstboom van Nederland gemaakt en daarmee geld opgehaald voor het goede doel. De gemeente heeft het project vergunningstechnisch gefaciliteerd.

De leegstand is het afgelopen halfjaar iets gedaald en zit ruim onder het regionale leegstandgemiddelde (11,54% winkelvloeroppervlak, 15,98% verkooppunten). Het percentage leegstand winkelvloeroppervlak zit rond het niveau van frictie leegstand (5%). De leegstand kan de komende jaren in verband met de coronacrisis gaan stijgen.